Toplumun algı sınırlarını kim, nasıl ve neden zorluyor?
Türkiye’nin geleceği, bu pencereden bakıldığında ne kadar güvende?

 

Overton Penceresi, toplumun belirli bir dönemde hangi düşüncelerin veya politikaların kabul edilebilir olduğunu belirleyen bir konsepttir. Amerikalı politika analisti Joseph Overton tarafından ortaya konulan bu teori, politikaların toplumun genel kabul edilebilirlik sınırları içinde nasıl değerlendirildiğini ifade eder.

 

Overton Penceresinin İşleyişi

 

Overton Penceresi, fikirlerin toplumda nasıl algılandığını ve zamanla nasıl değişebileceğini gösterir. Fikirler, “düşünülemez”den “radikal”, “kabul edilebilir”, “mantıklı”, “popüler” ve “politika” aşamalarından geçer. Bu süreç, başlangıçta reddedilen bir fikrin zamanla kabul görebileceğini açıklar. Politikacılar, genellikle toplumun kabul ettiği sınırlar içinde kalmayı tercih ederken, aktivistler ve düşünürler daha radikal fikirlerle bu sınırları genişletmeye çalışır. Bu pencere, politikaların toplumda nasıl karşılanacağını anlamada önemli bir araçtır.

 

Overton Penceresi Nasıl Çalışır?

 

Overton Penceresi’nin nasıl işlediğini anlamak için çeşitli örnekler verebiliriz. Bu örnekler, başlangıçta kabul edilemez görülen fikirlerin zamanla nasıl kabul edilebilir hale geldiğini gösterir:

 

- Kadınların İş Gücüne Katılımı: Geçmişte Türkiye’de kadınların iş gücüne katılımı sınırlıydı. Eğitim seviyesinin artması, kadın hakları hareketleri ve ekonomik ihtiyaçlar bu katılımı artırdı. Günümüzde kadınların iş gücüne katılımı daha fazla kabul görmekte ve teşvik edilmektedir.

 

- Teknoloji ve dijitalleşme; Kırsal bölgelerde ve bazı sektörlerde yavaş ilerliyordu. Pandemi sürecinde uzaktan çalışma ve eğitimin yaygınlaşması ile dijitalleşme, ekonomik ve sosyal kalkınmanın önemli bir parçası olarak kabul edildi.

 

- Yenilenebilir Enerji; Geçmişte yenilenebilir enerji konusuna mesafeli bakılıyordu. Sözde İklim krizi çevresel sorunlar bu konuları gündeme taşıdı. Uluslararası anlaşmalar ve yerel politikalar bunu teşvik etti. Yenilenebilir enerji politikaları daha fazla kabul görülmektedir.

 

- Kadın Hakları: Geçmişte birçok toplumda kadınların oy kullanma hakkı gibi temel haklar kabul edilemez olarak görülüyordu. Ancak, kadın hakları hareketleri ve toplumsal değişimlerle birlikte bu haklar giderek daha fazla kabul gördü ve birçok ülkede yasalarla güvence altına alındı.

 

Bu örnekler, Overton Penceresi’nin toplumun algılarını nasıl dönüştürebileceğini ve başta kabul edilemez görünen fikirlerin zamanla nasıl makul hale gelebileceğini açıkça gösteriyor. Bu değişim süreci, medya, bilimsel çalışmalar ve sosyal hareketler gibi etkenlerle hız kazanabilir ya da yavaşlayabilir.

 

Politikacılar ve Toplum Algısı

 

Overton Penceresi, politikacıların hangi politikaları savunabileceğini ve toplumun bu politikalara nasıl tepki vereceğini anlamalarına yardımcı olur. Genellikle politikacılar, toplumun kabul sınırları içinde kalan politikaları destekler. Ancak bazıları, bu sınırları zorlayarak daha radikal fikirleri gündeme getirebilir. Bu strateji, toplumun algısını değiştirmeyi ve zamanla kabul edilemez görülen politikaların benimsenmesini amaçlar. Medya ve sosyal hareketler, hangi konuların tartışıldığını ve nasıl algılandığını belirlemede önemli bir rol oynar. Bu nedenle, Overton Penceresi, politikaların ve toplumun dinamiklerini anlamada kritik bir öneme sahiptir.

 

Sosyal Değişim ve Medya

 

Overton Penceresi, sosyal değişim süreçlerini anlamak için etkili bir araçtır. Bu kavram, toplumda hangi fikirlerin veya politikaların kabul edilebilir olduğunu ve bu sınırların zamanla nasıl değişebileceğini gösterir. Medya, toplumun hangi konuları tartıştığını ve bu konuların nasıl algılandığını etkileyerek Overton Penceresi’nin kaymasına neden olabilir. Kültürel ve sosyal hareketler de bu pencerenin genişlemesine veya daralmasına katkıda bulunur. Örneğin, kadın hakları hareketleri, kadınların oy kullanma hakkı gibi konuların kabul edilebilir hale gelmesine yardımcı olmuştur. Benzer şekilde, çevre bilincinin artması, çevresel politikaların daha geniş bir kabul görmesini sağlamıştır. Bu dinamikler, toplumun değişen normlarını ve değerlerini yansıtır. Overton Penceresi, bu değişimlerin politikalar üzerindeki etkisini anlamak için kritik bir çerçeve sunar ve toplumun algısındaki değişiklikler, hangi fikirlerin gelecekte daha fazla kabul göreceğini belirler.

 

Türkiye’deki Uygulamalar

 

Overton Penceresi, Türkiye’de çeşitli alanlarda gözlemlenebilir ve toplumun değişen dinamiklerini anlamak için önemli bir çerçeve sunar.

 

- Siyasi Uygulamalar

 

Türkiye’de, anayasanın ilk dört maddesi gibi hassas konuların tartışılması, Overton Penceresi’nin genişlemesine yol açabilir. Bu maddeler başlangıçta değiştirilemez olarak kabul edilirken, zamanla bu konuların tartışılması, daha önce kabul edilemez olan fikirlerin gündeme gelmesine olanak tanıyabilir.

 

- Ekonomik Politikalar

 

1980’lerden itibaren Türkiye’de serbest piyasa ekonomisine geçiş, Overton Penceresi’nin liberal ekonomik politikalara doğru açıldığını gösterir. Başlangıçta eleştirilen özelleştirme ve serbest piyasa reformları, zamanla geniş çapta kabul görmüştür.

 

- Sosyal Konular

 

Türkiye’de kadın hakları ve cinsiyet eşitliği konuları giderek daha fazla kabul görmektedir. Bu durum, toplumsal normların değişmesiyle birlikte Overton Penceresi’nin bu alanlarda genişlediğini göstermektedir. Öte yandan, LGBTQ+ hakları gibi daha karmaşık bir tablo sergilemektedir. Artan görünürlüğe rağmen, toplumsal kabul seviyesi hala tartışmalı bir konumda kalmaktadır.

 

- Kültürel Çeşitlilik

 

Kültürel çeşitlilik ve çok dillilik, Overton Penceresi’nin genişlediği önemli alanlardan biridir. Kürtçe gibi yerel dillerin tanınması ve kullanılması, kültürel hakların daha geniş bir kabul gördüğünü göstermektedir. Bu tür uygulamalar, Overton Penceresi’nin Türkiye’de toplumun değişen dinamikleri ve dış etkenlere bağlı olarak nasıl genişleyip daralabileceğini ortaya koyar. Bu süreç, toplumun gelecekteki politikalarını ve toplumsal yapısını derinden etkileyebilir.

 

Sonuç Olarak;

Overton Penceresi, Türkiye’de uygulanış şekline bakıldığında ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasal alanlarda güçlü değişimlerin sınırlarını zorlayan bir kavram olarak, ülkenin aleyhine sonuçlar doğurabilir. Serbest piyasa ekonomisine geçiş ve çevresel sürdürülebilirlik gibi konular, geleneksel ekonomik yapıları sarsarak belirsizlik ve istikrarsızlıklara yol açabilir. Sosyal alanda ise toplumsal gerilimleri artırarak mevcut sosyal dokuyu zorlayabilir.

 

Siyasal alanda, anayasa başta olmak üzere çeşitli konuların tartışılması, toplumun temel değerlerini ve kimliğini sorgularken derin kutuplaşmalara neden olabilir. Overton Penceresi’nin sınırlarının genişlemesi, Türkiye’de beklenmedik ve potansiyel olarak olumsuz değişimlere kapı aralayarak toplumsal uyumu ve istikrarı tehdit edebilir. Bu süreç, ülkenin gelecekteki yönelimlerini belirsizleştirerek toplumsal dönüşümün riskli bir katalizörü haline gelebilir.

 

Sadi ÖZGÜL

 

Guwuste com
Kalk ve uyar! Kötülüğe de dur de!
Uyanık olun, sorgulayın ve gerçeği aramaktan asla vazgeçmeyin…

 

Okuyucularımız; kaynak gösterdikleri takdirde içerikleri izin almadan kullanabilirler. Aksi takdirde kanunen fikir hırsızlığına, Allah katında da kul hakkına girer…