Ahlaksızlığı düstur edinmiş finans uzmanları, Palantir’in 2023’teki başarılarını coşkuyla övebilir. Yapay zekadan yararlanma ve yapay zekayı yönetmeye yönelik yazılım geliştirmede kendisini lider olarak konumlandıran şirket olan Palantir’in faaliyetlerini kimileri gerçek doğasına girmeden konuşmaya devam ediyorlar.

Bu makale, dünyayı dönüştürmeye kendini adamış bir şirket olan Palantir’e özel bir vurgu yaparak yapay zekanın gelişimini ve düzenlenmesini incelemektedir.

Gözetim şirketi başlangıçta Gotham’daki çalışmalarıyla ulusal güvenlik ve kolluk kuvvetleri alanında uzmanlık kazanmıştır. Basit bir ifadeyle şirket, polis ve devlet kurumları, insani yardım kuruluşları ve şirketler dahil olmak üzere çeşitli kuruluşlara veri entegrasyonu ve takibi için bilgi teknolojisi çözümleri sunmaktadır. Şirket 2003 yılında kuruldu ve Yüzüklerin Efendisi’nde palantíri olarak bilinen sihirli taşlardan esinlenerek “Seeing Stones” adını aldı. Şirketin amacı teknolojiden yararlanarak ulusal güvenlik alanında devrim yaratmaktı. Çalışmalarının çoğu gizli kalsa da, zaman zaman Portekiz’in Avrupa İşlerinden Sorumlu eski Devlet Bakanı Bruno Maçães gibi ilgili kişilerin merkezini ziyaret etmesine ve uygun telkinleri almasına izin veriyor her ne hikmetse…

Algoritmaları ile başkalarını dönüştürmeye çalışanları anlamak zor değildir.

Ancak, bundan sonra yaşananlar ilgi çekici olabilir. Time için kaleme aldığı bir makalede Maçães, şirketin Londra’daki merkezinde sunulan teknoloji üzerine düşünüyor ve özellikle hedef koordinasyon döngüsünü tartışıyor. Bunlar “bulma, izleme, hedefleme ve kovuşturma” üzerinedir. Algoritmik çağa girdikçe zamanın sıkıştığını gözlemliyor. Algoritmalar hedeflerini hızla belirliyor ve iki ya da üç dakika içinde bu hedefler bu alanda kullanılan bir terim olan kovuşturmaya tabi tutuluyor. Bu ifadeler bile bu tür kovuşturmalarla ilgili acımasızlığı, ölümcüllüğü ve muazzam can kaybını biraz küçümsüyor.

Şirketin devlet müşterileri önemini korurken, Palantir de yazılımının ticari versiyonu olan Foundry ile müşteri tabanını genişletmeye odaklanmış durumda. Foundry, işletmelerin karar alma ve sorun çözme süreçlerini iyileştirmelerine yardımcı olmak üzere tasarlandı. Forrester’a göre Foundry, kullanıcıları için %315’lik bir yatırım getirisi (ROI) sağlıyor.

Bir teknoloji şirketi olan Palantir Technologies UK Ltd de Nisan 2023 de Ukrayna Başsavcılığı (OPG) ile bir ortaklık kurduğunu açıkladı. Ortaklık, 78.000’den fazla kayıtlı savaş suçuyla ilgili önemli verilerin paylaşılmasını, entegrasyonunu ve işlenmesini kolaylaştırmayı amaçlıyor. Bu hamle Palantir’in güçlü bir ahlaki pusula ile faaliyet gösterme konusundaki kararlılığını ortaya koyuyor.

Şirketin kurucu ortağı ve CEO’su Alexander C. Karp, konuyla ilgili tuhaf duruşunu açık ve net bir şekilde ifade ediyor. Ukrayna’nın işgalinin küresel güç dengesine önemli bir meydan okuma teşkil ettiğine inanıyor ve orada işlenen suçların kovuşturulmasının önemini vurguluyor. Ukrayna davasını desteklemeyi seçen Palantir, halihazırda Ukrayna’ya askeri yardımda bulunduğunu ve İngiltere, Polonya ve Litvanya’daki mültecilerin yeniden yerleştirilmesine yardımcı olduğunu açıkladı. Karp, yazılımın içinde geliştirildiği sözde yasal ve sözde ahlaki çerçeveden etkilendiğine ve onu savunmada rol oynadığına inanıyor. Bu şifreli ifadeleri anlamsız saçmalıklar olarak görmezden gelinmeli ve unutulmalıdır.

Google, çalışanları arasında memnuniyetsizliğe neden olan ABD Savunma Bakanlığı’nın bir programı olan Project Maven’ı sonlandırma kararı aldığında, Palantir hizmetlerini sunmak için gönüllü olarak devreye girdi. Palantir içinde “Tron” olarak bilinen projenin, nesneleri ve insanları tanımlamak için havadan drone görüntülerini analiz etmede yapay zekayı eğitmeyi amaçlaması onları ilgilendirmiyordu, ki bu müstakil ve tedirgin edici bir amaçtır. Haberlere göre Palantir’in CEO’su Karp, “Yazılımımızın operasyonel savaş bağlamlarında kullanıldığı yaygın olarak biliniyor. Bir askerin, sırf tartışmalı hale geldiği için bir projeyi terk eden bir yazılım şirketine güveneceğine gerçekten inanıyor musunuz? Bir asker olduğunuzda, hayatınız yazılımınıza bağlıdır…”

Palantir’in askeri politika üzerindeki etkisi, Uluslararası Af Örgütü’nün 2020 tarihli bir raporunda da vurgulandığı üzere, savaşın ötesine geçiyor. Raporda, Palantir’in ABD İç Güvenlik Bakanlığı ile yaptığı anlaşmalarla bağlantılı potansiyel insan hakları tehlikeleri ayrıntılı olarak ele alınmıştı. Raporda özellikle Palantir’in Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza’ya (ICE) yardımcı olan İç Güvenlik Soruşturmaları (HIS) bölümünün teklifleri vurgulandı. Aralarında Mijente’nin de bulunduğu çeşitli insan hakları örgütleri ve yatırımcılar, ICE’nin gözetim, gözaltı, baskın, aile ayırma ve sınır dışı etme gibi faaliyetleri yürütmesine olanak tanıyan bu sözleşmelerle ilgili endişelerini dile getirdiler.

Ayrıca şirketin İsrail hükümetine öngörülü polislik hizmetleri de dahil olmak üzere askeri ve gözetleme teknolojisi sağlamadaki rolünü de unutmamak gerekiyor. Bu hizmetler İsrail Filistin arasındaki problemlerin bir kısmının yazılıp çizildiği sosyal medya paylaşımlarını analiz etmek için kullanılıyor ve bu paylaşımlar İsrail kamu düzenine yönelik olası tehditlere ya da “düşman” oluşumlara verilen desteği okuyup analiz edebiliyor.

Gazze’ye yönelik devam eden ağır bombardıman ve bunun sonucunda halkın çektiği acıların ortasında Palantir, eleştirilere maruz kalmasına rağmen İsrail’e verdiği desteği sürdürmekte kararlı. Şirket hissedarlarına gönderdiği bir mektupta İsrail’e olan desteğini açıkça beyan ettiğini ve bunu yapan az sayıdaki şirketten biri olduğunu vurguladı. Bununla birlikte, şirketin tartışmalı faaliyetlere katılımı nedeniyle, eylemlerine meydan okumak ve hissedarları elden çıkarmaya teşvik etmek için küresel bir protesto hareketi için artan çağrıları bilmekte fayda vardır…

Peki öyleyse sunu sormanın vakti geldi.
Gözü her zaman vatanımızda olan Uzun Bacak ile işbirliği içinde olan bu yapay zeka şirketinin Türkiye’de bir temsilcisi var mı?